Արմեն Գևորգյան. Հայաստանի և արաբական աշխարհի համագործակցության մասին
(մաս1)
Յուրաքանչյուր նոր գործընկեր, փոխգործակցության յուրաքանչյուր նոր առանցք, յուրաքանչյուր նոր դիվանագիտական հարթակ երկրին ավելացնում է դիմադրողականություն, ճկունություն և գործունակություն։ Ահա թե ինչպես է ձևավորվում «+1» քաղաքականության տրամաբանությունը:
Այս համատեքստում արաբական աշխարհը Հայաստանի համար ավելին է։ Ամենից առաջ կարևոր է ընդգծել ակնհայտ, բայց գրեթե միշտ անտեսվող տարբերությունը. արաբական աշխարհի հետ հարաբերությունները նույնը չեն, ինչ ամբողջ իսլամական աշխարհի հետ հարաբերությունները: Արաբական քաղաքակրթությունը, թյուրքական աշխարհաքաղաքական նախագիծը և իրանական ազդեցության ոլորտը երեք տարբեր բևեռներ են:
Այսօր, երբ մեր տարածաշրջանը արագ փոխվում է, հայ-արաբական հարաբերությունների նոր բովանդակության հարցը պահանջում է բոլորովին այլ մոտեցում։ Ոչ թե մարտավարական, այլ հայեցակարգային։ Ոչ թե նեղ քաղաքական, այլ քաղաքակրթական։
Նոր փուլ. Անցյալի հույզերից մինչև զարգացման ռազմավարություն
Արաբական աշխարհը մրցակցող պետությունների, բարդ էլիտաների, տնտեսական ռազմավարությունների, մշակութային ավանդույթների և կուտակված քաղաքական իմաստության տարածք է։ Հայ-արաբական հեռանկարը պարունակում է մի բան, որը չի կարող արհեստականորեն կառուցվել. Բեյրութի, Դամասկոսի, Բաղդադի, Երուսաղեմի հայկական համայնքները։ Արաբական պետությունները հայերին հնարավորություն են տվել պահպանել իրենց հավատքը, լեզուն և հիշողությունը։ Եվ սա չի մոռացվում։ Հայերը դարձան արաբական աշխարհի՝ նրա մշակութային, սոցիալական և մտավոր կառուցվածքի մի մասը։
Այսօր, երբ ձևավորվում է մեր տարածաշրջանի նոր աշխարհաքաղաքական քարտեզը, Հայաստանի հարաբերությունները արաբական աշխարհի հետ ձեռք են բերում այնպիսի նշանակություն, որը կարող է.
• ամրապնդել Հայաստանի արտաքին քաղաքականության ինքնավարությունը,
• բացահայտել նոր տնտեսական հնարավորություններ,
• բացել ժամանակակից տեխնոլոգիաների և ներդրումների ճանապարհը,
• ընդլայնել անվտանգության տարածքը,
• ստեղծել միջազգային աջակցության լրացուցիչ ուղիներ։
Որպեսզի արաբական աշխարհի հետ հարաբերությունները դառնան ռազմավարական ուղղություն, Հայաստանը պետք է առաջարկի ոչ միայն բարեկամություն, այլև իմաստ։ Եվ այդ իմաստը թաքնված է երեք լայն ոլորտներում։
I. Հայաստանը որպես Մերձավոր Արևելքի քրիստոնեական ժառանգության պաշտպան
Սա կարգախոս չէ։ Սա պատմական առաքելություն է։ Հայաստանը տարածաշրջանում միակ քրիստոնյա երկիրն է, որը պահպանել է կենդանի կապեր Լևանտի քրիստոնեական համայնքների հետ, միակն է, որը ընկալվում է որպես այդ համայնքների բնական պաշտպան։ Տարածաշրջանի քրիստոնյաները այսօր չափազանց խոցելի են։ Հայաստանը պարտավոր է ավելի բարձր խոսել, քան մյուսները։ Սա միջամտություն չէ, այլ մեր հիշողության շարունակությունն է։ Եվ արաբական աշխարհում բոլորը հասկանում են սա։
Շարունակելի