💥💥 Վաշինգտոնում տեղի է ունեցել ՆԱՏՕ գլխավոր քարտուղարի հատուկ ներկայացուցիչ Կոլոմինայի եւ Ադրբեջանի արտգործնախարար Բայրամովի հանդիպումը: Հետաքրքիր է, Կոլոմինան կունենա՞ հանդիպում նաեւ Հայաստանի արտգործնախարարի հետ:
Սակայն, սա չէ էականը տվյալ պարագայում, այլ հանդիպման վերաբերյալ հաղորդագրության մի բաղադրիչ: Ուրեմն, նշվում է, որ հանդիպմման ընթացքում քննարկվել է Ադրբեջան-ՆԱՏՕ գործակցության հարցը (հիշենք, որ ամիսներ առաջ ռեգիոն ժամանած ՆԱՏՕ գլխավոր քարտուղարը Բաքվում շատ բարձր էր գնահատել այդ գործակցությունը), ԱՅԴ ԹՎՈՒՄ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԿՐԻՏԻԿԱԿԱՆ ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔՆԵՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ:
Ընդգծումն իմն է: Ի՞նչ է ենթադրում կրիտիկական ենթակառուցվածքների պաշտպանության հարցի քննարկումը: Դա պրոֆիլակտիկա՞ է, թե՞ կանխարգելիչ քննարկում: Միթե՞ սպասվում է այնպիսի զարգացում, երբ կարող է լինել այդ ենթակառուցվածքների պաշտպանության կարիք: Հասկանալի է, որ խոսքը նավթի ու գազի խողովակների մասին է:
Այստեղ հարկ է ուշադրության արժանացնել մեկ այլ հանգամանք՝ Վրաստանի քաղաքականությունն ու Արեւմուտքի հետ հարաբերության նկատելի սառնությունը: ԱՄՆ չեղարկում է վրաց-ամերիկյան վարժանքները, հայտարարում է հարաբերությունը վերանայելու մասին, ԵՄ-ն չեղարկում է պաշտպանական օգնության 30 միլիոնը, Գերմանիան է հայտարարում հարաբերություն վերանայելու մասին:
Հիշեցնեմ, որ նավի ու գազի խողովակները անցնում են Վրաստանի տարածքով նաեւ: Հետեւաբար հարց. արդյո՞ք Վրաստան-Արեւմուտք հարաբերության նկատելի սառնության եւ հետագա միտումների պայմաններում դիտարկում են սցենար, երբ այսպես ասած «կրիտիկական ենթակառուցվածքների» պաշտպանության անվան տակ կարող են գործողություններ լինել Վրաստանի տարածքում դրանք վերահսկողության տակ վերցնելու ուղղությամբ:
Մյուս դիտարկման արժանի հանգամանքը, արդեն անմիջականորեն հայ-ադրբեջանական տիրույթն է, որտեղ իրավիճակի լարման պարագայում միշտ էլ առաջանում է այդ ենթակառուցվածքները թիրախավորելու հարցը կամ դրա վերաբերյալ քննարկումները: ՀԻմա, ՆԱՏՕ-ն ու Բաքուն երբ քննարկում են «կրիտիկական ենթակառուցվածքների» պաշտպանության հարց, արդյո՞ք դա նշանակում է, որ քննարկվել է իրավիճակի լարման առարկայական սցենար:
Ի դեպ, այդ իմաստով, երբ առ այսօր հնչում է հարցը, թե ինչու՛ 44-օրյայի ժամանակ Հայաստանը չէր խոցում այդ նավթամուղերն ու գազամուղերը, պատասխանը թերեւս կարող եք այսպես ասած հետին թվով գտնել Կոլոմինա-Բայրամով զրույցի մասին պաշտոնական հաղորդագրության վերը նշածս հատվածում:
Այո, ինչպես պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանն էր նշել, ռուսական կողմը որոշակի գործողությունների մասով հորդորել է հայկական կողմին չսրել իրավիճակը, օրինակ չխոցել թուրքական Ֆ16 եւ այլն: Վստահ եղեք, այդպիսի հորդորներ եղել են ոչ միայն Ռուսաստանից:
Սակայն, սա չէ էականը տվյալ պարագայում, այլ հանդիպման վերաբերյալ հաղորդագրության մի բաղադրիչ: Ուրեմն, նշվում է, որ հանդիպմման ընթացքում քննարկվել է Ադրբեջան-ՆԱՏՕ գործակցության հարցը (հիշենք, որ ամիսներ առաջ ռեգիոն ժամանած ՆԱՏՕ գլխավոր քարտուղարը Բաքվում շատ բարձր էր գնահատել այդ գործակցությունը), ԱՅԴ ԹՎՈՒՄ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԿՐԻՏԻԿԱԿԱՆ ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔՆԵՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ:
Ընդգծումն իմն է: Ի՞նչ է ենթադրում կրիտիկական ենթակառուցվածքների պաշտպանության հարցի քննարկումը: Դա պրոֆիլակտիկա՞ է, թե՞ կանխարգելիչ քննարկում: Միթե՞ սպասվում է այնպիսի զարգացում, երբ կարող է լինել այդ ենթակառուցվածքների պաշտպանության կարիք: Հասկանալի է, որ խոսքը նավթի ու գազի խողովակների մասին է:
Այստեղ հարկ է ուշադրության արժանացնել մեկ այլ հանգամանք՝ Վրաստանի քաղաքականությունն ու Արեւմուտքի հետ հարաբերության նկատելի սառնությունը: ԱՄՆ չեղարկում է վրաց-ամերիկյան վարժանքները, հայտարարում է հարաբերությունը վերանայելու մասին, ԵՄ-ն չեղարկում է պաշտպանական օգնության 30 միլիոնը, Գերմանիան է հայտարարում հարաբերություն վերանայելու մասին:
Հիշեցնեմ, որ նավի ու գազի խողովակները անցնում են Վրաստանի տարածքով նաեւ: Հետեւաբար հարց. արդյո՞ք Վրաստան-Արեւմուտք հարաբերության նկատելի սառնության եւ հետագա միտումների պայմաններում դիտարկում են սցենար, երբ այսպես ասած «կրիտիկական ենթակառուցվածքների» պաշտպանության անվան տակ կարող են գործողություններ լինել Վրաստանի տարածքում դրանք վերահսկողության տակ վերցնելու ուղղությամբ:
Մյուս դիտարկման արժանի հանգամանքը, արդեն անմիջականորեն հայ-ադրբեջանական տիրույթն է, որտեղ իրավիճակի լարման պարագայում միշտ էլ առաջանում է այդ ենթակառուցվածքները թիրախավորելու հարցը կամ դրա վերաբերյալ քննարկումները: ՀԻմա, ՆԱՏՕ-ն ու Բաքուն երբ քննարկում են «կրիտիկական ենթակառուցվածքների» պաշտպանության հարց, արդյո՞ք դա նշանակում է, որ քննարկվել է իրավիճակի լարման առարկայական սցենար:
Ի դեպ, այդ իմաստով, երբ առ այսօր հնչում է հարցը, թե ինչու՛ 44-օրյայի ժամանակ Հայաստանը չէր խոցում այդ նավթամուղերն ու գազամուղերը, պատասխանը թերեւս կարող եք այսպես ասած հետին թվով գտնել Կոլոմինա-Բայրամով զրույցի մասին պաշտոնական հաղորդագրության վերը նշածս հատվածում:
Այո, ինչպես պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանն էր նշել, ռուսական կողմը որոշակի գործողությունների մասով հորդորել է հայկական կողմին չսրել իրավիճակը, օրինակ չխոցել թուրքական Ֆ16 եւ այլն: Վստահ եղեք, այդպիսի հորդորներ եղել են ոչ միայն Ռուսաստանից: