Արմեն Գևորգյան. Հայաստանի և արաբական աշխարհի համագործակցության մասին
(մաս2)
II. Երուսաղեմ, արաբական համատեքստը
Երուսաղեմի հայկական ժառանգությունը մերՊաղեստին և հայ-իսրայելական հարաբերությունների ինքնության հսկայական, բայց հաճախ թերագնահատված մասն է։ Սուրբ Հակոբոս թաղամասում հայերի իրավունքների պահպանումը միայն եկեղեցական հարց չէ։ Սա Հայաստանի արժանապատվության և միջազգային հեղինակության հարց է։
Պաղեստինի հարցում Հայաստանի դիրքորոշումը դառնում է կամուրջ, որը մեզ կապում է արաբական աշխարհի հետ և միաժամանակ հայ-իսրայելական հարաբերություններին նոր իմաստ հաղորդում։ Արաբական աշխարհի համար Պաղեստինը աշխարհաքաղաքականություն չէ։ Այն խորհրդանիշ է։ Ինչպես որ Արցախն է հայերի համար։ Հայաստանի կողմից անկախ պաղեստինյան պետության ճանաչումը պետք է նշանակի հասուն, ազնիվ, հավասարակշռված և սկզբունքային դիրքորոշում այս հարցում։ Այս դիրքորոշումը անմիջապես կստանա այնպիսի խորություն, որը անհասանելի կլինի նրանց համար, ովքեր վախենում են արդարության մասին խոսել՝ թե՛ պաղեստինյան հարցում, թե՛ Արցախի։ Մենք չենք ընտրում արաբական աշխարհի և Իսրայելի միջև։ Նման ձայնը կլսվի արաբական աշխարհում։ Եվ կհարգվի։
III. Սիրիան որպես պարտքի, հիշողության և հնարավոր ապագայի տարածք
Սիրիան հայերի հոգևոր և մշակութային կյանքի հիմնական կենտրոններից մեկն է իրենց պատմական հայրենիքից դուրս։ Սիրիայի վերակառուցումը երկար և բարդ գործընթաց է: Բայց Հայաստանը կարող է մասնակցել դրան.
• մարդասիրական, մշակութային, կրթական ծրագրերով,
• դպրոցների, եկեղեցիների և թաղամասերի վերակառուցման նախագծերով,
• շինարարական և ենթակառուցվածքային ծրագրերին, համայնքային նախագծերին աջակցությամբ,
• իշխանությունների հետ երկխոսությամբ:
Եվ սա միայն բարոյական պատասխանատվության հարց չէ: Սա կարող է, որքան էլ պարադոքսալ հնչի, դառնալ Թուրքիայի հետ ապագա երկխոսության առանձին թեմա: Սիրիայի վերակառուցումը մի հարց է, որտեղ անխուսափելիորեն կհատվեն բազմաթիվ երկրների շահերը: Եվ Հայաստանը կարող է իր արժանի տեղը զբաղեցնել այս գործընթացում:
Փոխըմբռնման և վստահության մեխանիզմներ
1. Արաբական պետությունների լիգայի (ԱՊԼ) և Ծոցի համագործակցության խորհրդի (ԾՀԽ) հետ ինստիտուցիոնալ աշխատանքը երկու հիմնասյուներն են, որոնց վրա պետք է հիմնված լինի նոր դոկտրինը։
Արաբական պետությունների լիգայի (ԱՊԼ) շրջանակներում Հայաստանը պետք է.
• հաստատի Լիգայի հետ մշտական համագործակցության գիծ,
• մասնակցի մարդասիրական և մշակութային ծրագրերին,
• խթանի քրիստոնեական համայնքների անվտանգությունը,
• քննարկի ժառանգության և սփյուռքի պահպանման հարցերը։
Շարունակելի
(մաս2)
II. Երուսաղեմ, արաբական համատեքստը
Երուսաղեմի հայկական ժառանգությունը մերՊաղեստին և հայ-իսրայելական հարաբերությունների ինքնության հսկայական, բայց հաճախ թերագնահատված մասն է։ Սուրբ Հակոբոս թաղամասում հայերի իրավունքների պահպանումը միայն եկեղեցական հարց չէ։ Սա Հայաստանի արժանապատվության և միջազգային հեղինակության հարց է։
Պաղեստինի հարցում Հայաստանի դիրքորոշումը դառնում է կամուրջ, որը մեզ կապում է արաբական աշխարհի հետ և միաժամանակ հայ-իսրայելական հարաբերություններին նոր իմաստ հաղորդում։ Արաբական աշխարհի համար Պաղեստինը աշխարհաքաղաքականություն չէ։ Այն խորհրդանիշ է։ Ինչպես որ Արցախն է հայերի համար։ Հայաստանի կողմից անկախ պաղեստինյան պետության ճանաչումը պետք է նշանակի հասուն, ազնիվ, հավասարակշռված և սկզբունքային դիրքորոշում այս հարցում։ Այս դիրքորոշումը անմիջապես կստանա այնպիսի խորություն, որը անհասանելի կլինի նրանց համար, ովքեր վախենում են արդարության մասին խոսել՝ թե՛ պաղեստինյան հարցում, թե՛ Արցախի։ Մենք չենք ընտրում արաբական աշխարհի և Իսրայելի միջև։ Նման ձայնը կլսվի արաբական աշխարհում։ Եվ կհարգվի։
III. Սիրիան որպես պարտքի, հիշողության և հնարավոր ապագայի տարածք
Սիրիան հայերի հոգևոր և մշակութային կյանքի հիմնական կենտրոններից մեկն է իրենց պատմական հայրենիքից դուրս։ Սիրիայի վերակառուցումը երկար և բարդ գործընթաց է: Բայց Հայաստանը կարող է մասնակցել դրան.
• մարդասիրական, մշակութային, կրթական ծրագրերով,
• դպրոցների, եկեղեցիների և թաղամասերի վերակառուցման նախագծերով,
• շինարարական և ենթակառուցվածքային ծրագրերին, համայնքային նախագծերին աջակցությամբ,
• իշխանությունների հետ երկխոսությամբ:
Եվ սա միայն բարոյական պատասխանատվության հարց չէ: Սա կարող է, որքան էլ պարադոքսալ հնչի, դառնալ Թուրքիայի հետ ապագա երկխոսության առանձին թեմա: Սիրիայի վերակառուցումը մի հարց է, որտեղ անխուսափելիորեն կհատվեն բազմաթիվ երկրների շահերը: Եվ Հայաստանը կարող է իր արժանի տեղը զբաղեցնել այս գործընթացում:
Փոխըմբռնման և վստահության մեխանիզմներ
1. Արաբական պետությունների լիգայի (ԱՊԼ) և Ծոցի համագործակցության խորհրդի (ԾՀԽ) հետ ինստիտուցիոնալ աշխատանքը երկու հիմնասյուներն են, որոնց վրա պետք է հիմնված լինի նոր դոկտրինը։
Արաբական պետությունների լիգայի (ԱՊԼ) շրջանակներում Հայաստանը պետք է.
• հաստատի Լիգայի հետ մշտական համագործակցության գիծ,
• մասնակցի մարդասիրական և մշակութային ծրագրերին,
• խթանի քրիստոնեական համայնքների անվտանգությունը,
• քննարկի ժառանգության և սփյուռքի պահպանման հարցերը։
Շարունակելի
Թողնել պատասխան