Author: Suren Surenyants

Երբ Ռուսաստանը հայկական միջավայրում ակտիվացնում է իր էմիսարներին՝ Ռուբեն Վարդանյան, Կարեն Կարապետյան, ենթադրելի է, որ Մոսկվայում հոգնել են Փաշինյանի հետ աշխատելուց կամ առնվազն՝ նրա իշխանությունը պահպանելու համար մեծ գին են ուզում:

Հավաքվեցին Բրյուսելում, կարևոր հայտարարություն հնչեց Մոսկվայից
Բրյուսելում «քննարկումը ծավալուն էր, քննարկումը հեշտ չէր»,- կառավարության այսօրվա նիստում ասել է Փաշինյանը, իհարկե՝ չբացելով փակագծեր:
Շառլ Միշելը երեկ ասել է, որ կողմերը արտգործնախարարներին հանձնարարել են մեկ ամսվա ընթացքում հանդիպել՝ աշխատելու տեքստի նախագծի վրա։
Սա, թերևս, երեկվա հանդիպման հիմնական արդյունքն է, սակայն այստեղ էլ առաջանում են բազմաթիվ հարցեր` արդյո՞ք հայ- ադրբեջանական հարաբերությունները ու հաշտեցման գործընթացը տարանջատվում է ԼՂ խնդրից, այդ մասին հիշատակում լինելո՞ւ է պայմանագրում, թե՞ ոչ:
Մյուս խնդիրն այն է, որ բրյուսելյան գործընթացը Մոսկվայի կողմից որակվում է «կեղծ նախաձեռնություն»: Ամբողջ խնդիրն այն է, որ չնայած կոշտ հռետրորաբանությանը՝ Մոսկվայում ինչ-որ իմաստով ճիշտ են, որովհետև Բրյուսելում, ըստ էության, պայմանավորվածությունները վերաբերում են օրակարգի, որի թիվ մեկ շահառուն այս պահին Ռուսաստանն է:
Ու պատահական չէ, որ երեկ՝ չնայած բոլորի ուշադրությունը սևեռված էր Բրյուսելին, ավելի առարկայական հայտարարություն հնչեց Մոսկվայից:
Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի փոխվարչապետերից կազմված եռակողմ աշխատանքային խումբը զգալի առաջընթաց է արձանագրել Հարավային Կովկասում տրանսպորտային ուղիների վերաբացման խնդրի շուրջ. Մոսկվայում հայտարարել է Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը՝ հույս հայտնելով, որ «ամենամոտ ապագայում աշխատանքային խմբերի միջև ձեռք բերված պայմանավորվածությունները կձևակերպվեն»։ Ակնհայտորեն՝ կոմունիկացիաների ապաշրջափակման կամ Սյունիքով նախատեսվող ճանապարհի գործընթացը սերտորեն կապված է Ադրբեջանի «եվրասիական» ակտիվացման հետ:

«Ոչմիթիզականները», որպես կանոն, վերջում ունենում են ճնճղուկի «հեզություն»
Այս իշխանությունը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ժամանակների գաղափարական, տրամաբանական շարունակությունն է՝ շարունակ պնդում են հին համակարգի տարբեր սեգմենտների քարոզիչները:
Այս մարդիկ մոռանում են, որ «հայկական Թերմիդորի» առաջնորդների(Քոչարյան, Սարգսյան) օրինակով՝ չորս տարի շարունակ Փաշինյանն ու նրա թիմը պայքարում են Երրորդ հանրապետության հիմքերի դեմ:
Մոռանում են նաև, որ նախապատերազմյան Նիկոլը ոչ թե արժանապատիվ խաղաղության օրակարգի(Լևոն Տեր- Պետրոսյան), այլ «ոչմիթիզականության»(Քոչարյան, Սարգսյան) կրող էր, որի «լուսապսակը» դարձավ «Արցախը Հայաստան է և վերջ» անհեթեթությունը:
Քոչարյան- Սարգսյան զույգի քարոզիչները զուր են զարմանում նաև Նոյեմբերի 9-ի վրա, որովհետև իրենց կոալիցիոն գործընկերոջ «ոչմիթիզական» հոխորտանքն դեռ 100 տարի առաջ ծնել էր նման նվաստացում՝ Ալեքսանդրապոլի կապիտուլյացիայի տեսքով:
… «Ոչմիթիզականները», որպես կանոն, վերջում ունենում են ճնճղուկի «հեզություն»:

Օգոստոսի 31-ին Փաշինյանն ու Ալիևի հանդիպելու են Բրյուսելում՝ չնայած նշված ժամկետում մոսկովյան հանդիպման մասին ավելի վաղ անոնսավորել էր Ռուսաստանի ԱԳՆ խոսնակը: Ինչո՞ւ Բրյուսելը՝ Մոսկվայի փոխարեն, աշխարհաքաղաքական կենտրոնների մրցակցությո՞ւն, թե՞ Մոսկվայի ու Բրյուսելի ջանքերի որոշակի համադրում: Առայժմ չունենք այս հարցերի պատասխանները:

Այս պահին Սյունիքում եմ` Դավիթ Բեկի ամրոցի հարևանությամբ գտնվող «Արմենիա» հյուրանոցում։ Սյունիքից մեկ անգամ ևս հնչեցնում եմ «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության միանշանակ դիրքորոշումը` հայ- ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման որևէ տարբերակ չի կարող կասկածի տակ դնել Հայաստանի ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը։

Ինչո՞վ են զբաղված եղել իրավապահները մոտ չորս ժամ
Մասիսի երեկվա ողբերգական միջադեպի մասին պաշտոնական տեղեկատվության մեջ մի այսպիսի դրվագ կա. «…Ըստ քննչական մարմնի՝ երեկ ժամը 17։40-ին հաղորդում է ստացվել, որ Մասիսի 36-ամյա բնակիչը հայտնել է, թե խնդիր ունի նույն քաղաքի մի խումբ պաշտոնատար անձանց հետ՝ հավելելով, որ հնարավոր է քիչ հետո ինքը և 10 անձ մահանան: Նույն օրը ժամը 21:20-ի սահմաններում նույն տղամարդը գնացել է Մասիսի համայնքապետարանի վարչական շենք, ավտոմեքենան կայանել մուտքի դիմաց, մտնելով ներս հրել է պահակին, հայհոյանքներ հնչեցնելով բարձրացել է շենքի 4-րդ հարկ, որտեղից նռնակ է նետել դեպի դուրս և 2 անգամ կրակոց արձակել»:
Սա քննչական կոմիտեի հաղորդումն է:
Հիմա հարցս՝ եթե ժամը 17։40-ին-ին հնարավոր հանցագործության մասին պատկան մարմինները տեղեկացված են եղել, ինչո՞վ են զբաղված եղել մոտ չորս ժամ, ինչո՞ւ չեն կանխել հանցագործությունը:

Մասիսի քաղաքապետարան զինված ներխուժած անձն ինքնասպան է եղել՝ ըստ պաշտոնական տեղեկությունների…

Հոխորտանքով Մոսկվայի քաղաքականությունը չես փոխի, բայց ճանապարհ կբացես նոր ճնշումներ համար
Պաշտոնական Մոսկվան երեկ կրկին հայտարարել է, որ արձագանք է սպասում Հայաստանի իշխանություններից հակառուսական տրամադրությունների վերաբերյալ։ Ռուսաստանի դեսպանատան հայտարարությունից ու նոտայից հետո երեկ էլ այս մասին խոսել է Ռուսաստանի արտգործնախարարության ներկայացուցիչ Իվան Նեչաևը։
Մոսկվան խաղը շարունակելու հակվածություն ունի ու պրոիշխանական և պրոարևմտյան բոլոր այն ուժերը, որոնք «համարժեք պատասխան» են պահանջում, նպաստում են հենց այդ խաղի տրամաբանությանը՝ ստեղծելով «ռուսաֆոբ» Հայաստանի պատկեր ու լեգիտիմացնելով տարբեր հարցերում Մոսկվայի ճնշման ուժեղացումը Երևանի նկատմամբ:
Մոսկվայի հետ անկեղծ զրույց պետք է, բայց դա պետք է արվի դիվանագիտական խողովակներով, երկկողմ հանդիպումների ձևաչափում՝ առանց հակադրության, անտագոնիզմի բաղադրիչի:
Հայ- ռուսական հարաբերությունների ասիմետրիկ բնույթը, ուժերի հարաբերակցությունը, դիվանագիտական միջավայրը տեղ չեն թողնում հոխորտանքի համար: Դրանով Մոսկվայի քաղաքականությունը չես փոխի, բայց ճանապարհ կբացես նոր ճնշումներ համար, որին դիմակայելու ռեսուրս չունես, մանավանդ, որ անվտանգային ցանկացած մարտահրավերի պարագայում՝ Փաշինյանը դարձյալ հեռախոսազանգ ու օգնություն է աղերսելու Պուտինից: